สุขภาพดี ผลผลิตดี เริ่มต้นจากอะไร?
จุดเริ่มต้นของการมีสุขภาพที่ดี ผลผลิตที่ดี เริ่มจากการมี Gut health หรือ สุขภาพของทางเดินอาหารที่ดี
เพราะ สุขภาพของทางเดินอาหาร (Gut health) เป็นเรื่องสำคัญของสัตว์และมีบทบาทต่อระบบภูมิคุ้มกัน โดยทางเดินอาหารเป็นจุดเริ่มต้นของภูมิคุ้มกัน การเจริญเติบโตและเพิ่มผลผลิตที่ดีต้องมาจาก สุขภาพของทางเดินอาหาร ที่ดี
ปัจจัยสำคัญต่อสุขภาพของทางเดินอาหาร
1.สารอาหารที่ได้รับ
2.จุลชีพประจำถิ่นในทางเดินอาหาร|
3.ความแข็งแรงรอยต่อของเซลล์เยื่อเมือกทางเดินอาหาร
4.การกินได้ของสัตว์
จุลินทรีย์ในทางเดินอาหารหรือ Gut microbiome
จุลินทรีย์ในทางเดินอาหาร (Gut microbiome) ไม่ใช่แค่เพียงช่วยในการย่อยและดูดซึมสารอาหาร เท่านั้น ยังช่วยในเรื่อง……
- การสร้างวิตามิน
- การกระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย
- การปกป้องร่างกายจากการบุกรุกของเชื้อก่อโรค
จุลินทรีย์ในทางเดินอาหารมีความสำคัญมากต่อสุขภาพของสัตว์
ดังนั้น ต้องดูแลจุลินทรีย์ในทางเดินอาหารให้ดีที่สุด
ตัวช่วยในการดูแลจุลินทรีย์ในทางเดินอาหาร ได้แก่ โปรไบโอติกส์ พรีไบโอติก กรดอินทรีย์ ไฟโตนิวเทรียนท์ เอนไซม์ ตัวจับสารพิษจากเชื้อรา ฯลฯ
โปรไบโอติกส์
จุลชีพมีชีวิตที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ช่วยปรับสมดุลจุลชีพในทางเดินอาหาร เช่น Bacillus spp., Lactobacillus spp., Enterococcus spp. เป็นต้น
หน้าที่ของ โปรไบโอติกส์
- แย่งสารอาหารที่เหลือจากการย่อยของสัตว์ ทำให้ไม่หลงเหลือไปเป็นอาหารของแบคทีเรียก่อโรค
- สร้าง SCFA : ลด pH ยับยั้งการเจริญของเชื้อแบคทีเรียก่อโรค ปรับสภาพทางเดินอาหาร เป็นอาหารของเซลล์ลำไส้
- จับกับแบคทีเรียก่อโรค (pathogenic bacteria) เกิดเป็นก้อนและถูกขับออกมาทางอุจจาระ
- แย่งจับตัวรับ (receptor) ที่ผนังลำไส้ ทำให้เชื้อแบคทีเรียก่อโรค ไม่มีที่ยึดเกาะ
เคลือบผนังลำไส้ ทำให้สารพิษต่างๆ (endotoxin) ไม่สามารถเข้ามาจับได้
- สร้างสารอาหารที่จำเป็น เพิ่มการสังเคราะห์วิตามินบี (B) เพิ่มการดูดซึมแร่ธาตุ
- กระตุ้นระบบภูมิคุ้มกัน (IgA) ให้ตื่นตัว พร้อมที่จะต่อต้านสิ่งแปลกปลอมที่เข้ามาในร่างกาย
- ต่อสู้กับเชื้อโรคโดยไม่ก่อให้เกิดการอักเสบ
คุณสมบัติของโปรไบโอติกส์ที่ดี
- ปลอดภัยต่อสัตว์
- ทนทานต่อความเป็นกรด-ด่าง ทนต่อยาปฏิชีวนะ
- ช่วยย่อยอาหารที่สัตว์ย่อยเองไม่ได้
- สามารถมีชีวิต เพิ่มจำนวนและสามารถเจริญเติบโตในทางเดินอาหารได้
- สามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียก่อโรคได้
- มีความคงตัวและมีชีวิตได้ภายใต้กระบวนการผลิตอาหาร
- มีความคงตัวและมีชีวิตได้ภายใต้กระบวนการเก็บรักษา
เอนโดสปอร์ (Endospore)
ในภาวะที่ไม่เหมาะสม แบคทีเรียที่สร้างเอนโดสปอร์จะมีการสร้างเอนโดสปอร์รูปไข่ขึ้น
เช่น Bacillus subtilis และ Clostridium butyricum เมื่ออยู่ในสภาวะแวดล้อมที่เหมาะสม
เช่น ทางเดินอาหารเอนโดสปอร์จะเกิดการแตกตัวเป็นแบคทีเรียที่สามารถเพิ่มจำนวนได้ (vegetative cell)
โปรไบโอติกส์ในรูปเอนโดสปอร์คงทนในสภาวะต่างๆ ได้ดี
- ทนความร้อน
- ทนความเป็นกรด-ด่าง
- ทนยาฆ่าเชื้อโรค
